historia

Pierwotnie obszar dzisiejszej Francji zamieszkiwały plemiona iberyjskiei liguryjskie. Zostały one zdominowane w V w. p.n.e. przez Celtów, którzy stworzyli wysoko rozwiniętą cywilizację. Zwłaszcza w obróbce żelaza i brązu byli europejskimi mistrzami.

W 51 r. p.n.e. tereny celtyckie (Galia) zostały podbite przez Rzymian i stały się jedną z prowincji rzymskiego imperium. Nastąpił wówczas wielowiekowy etap romanizacji Galów.

Pod koniec III w. n.e. rozpoczęły się najazdy plemion germańskich. W 496 r. król Franków, Chlodwig, przyjął chrzest, co ułatwiło mu podporządkowanie sobie całej Galii.

Zjednoczenia wszystkich plemion dokonał Karol Wielki, który w 800 r. koronował się na cesarza.Jednak już w 843 r. po traktacie z Verdun nastąpił podział wielkiegoimperium. Był to początek tworzenia się przyszłych państw: Francji, Burgundii i Niemiec. Po dynastii Karolingów tron przejęli Kapetyngowie, a na początku XIV w. Walezjusze. Był to okres umacniania władzy królewskiej i wzrost siły mieszczaństwa.

W latach 1337- 1453 pomiędzy Francją i Anglią toczyła się tzw. wojna stuletnia o ziemie i dominację. Zakończyła się zwycięstwem Francji i odzyskaniem Normandii. Do zwycięstwa przyczyniła się znacznie Joanna d''Arc, ogłoszona później świętą.

Wiek XVI to okres wojen religijnych między katolikami a protestantami - hugenotami. Wielu protestantów wypędzono lub wymordowano m.in. w noc św. Bartłomieja. Krwawy konflikt zakończył się dopiero w 1589 r. ogłoszeniem edyktu nantejskiego.Gwarantował on tolerancję religijną i przyznawał hugenotom swobodęwyznaniową i pewne prawa, choć nie do końca pełne. Edykt ten ogłosiłHenryk IV, pierwszy władca z dynastii Burbonów.

W latach 1661-1715 absolutystyczne rządy nad Francją sprawował Ludwik XIV. Słynne jest jego powiedzenie “państwo to ja". Był to okres największego rozkwitufrancuskiej monarchii, zarówno pod względem kultury i sztuki, jak igospodarki. Był to także okres dominacji Francji nad licznymi koloniamizamorskimi.

Początek XVIII w. to wojna o sukcesję hiszpańską,a następnie konflikt z Anglią. Francja utraciła wówczas na rzecz Angliiwiele swych kolonii, m.in. Indie i Kanadę. Równocześnie na polukultury, sztuki i nauki Francja była głównym ośrodkiem europejskiegooświecenia.

W państwie narastały jednak wewnętrzne konfliktynatury politycznej, gospodarczej i społecznej. W 1789 r. zbuntowanaludność Paryża szturmem na Bastylię rozpoczęła Rewolucję Francuską.

Powstania wybuchały też w innych regionach kraju. W 1792 r. obalono monarchię i feudalizm oraz ustanowiono I Republikę. W latach 1799 - 1814 dyktatorskie rządy we Francji objął Napoleon Bonaparte. W 1804 r. ogłosił się cesarzem Francuzów.

Wojny napoleońskie przyniosły Francji wiele zwycięstw i pozwoliły na uzyskanie hegemonii w Europie. Ostatecznie jednak klęska Napoleona w wojnie z Rosją doprowadziła do czasowego przywrócenia monarchii Burbonów.

Kolejny etap dziejów Francji był bardzo burzliwy. W 1830 r. wybuchła rewolucja lipcowa. W tym czasie także rozpoczęła się we Francji rewolucja przemysłowa. W 1848 r. kraj objęły powstania Wiosny Ludów, utworzona została II Republika (1848-1851), a następnie przywrócenie cesarstwa (1852-1870).

Przegrana w wojnie z Prusami doprowadziła do powstania III Republikiw 1871 r. Był to okres silnej ekspansji kolonialnej Francji w Afryce ina Dalekim Wschodzie spowolniony udziałem kraju w I wojnie światowej, zktórej wyszedł zwycięsko.

W czasie II wojny światowej terytorium Francji znalazło się pod okupacją hitlerowską. Kraj wyzwolony został w 1944 r., a w 1947 r. utworzono IV Republikę, na czele której stanął generał Charles de Gaulle. Jednak konflikty w koloniach i kryzys wewnątrz państwa doprowadził do jej upadku i powstania V Republikiz silną władzą prezydenta. Został nim de Gaulle. Stworzony przez niegowówczas system polityczny obowiązuje w większości także we współczesnejFrancji.